06-10 73 83 55 info@reneekeijzer.nl

Afgelopen jaar volgde ik de opleiding tot Storypractitioner Change wat mij tot een gecertificeerd storytelling officer maakt. Daar heb ik ervaren dat luisteren een kunst is. En dan bedoel ik luisteren met een grote L. Met volle aandacht, zonder te oordelen of een mening te hebben. Want hoe vaak gebeurt het dat je tijdens het luisteren al nadenkt over een reactie? Of dat je gedachten afdwalen? Daarin ben ik niet de enige want Stephen Covey concludeerde ook al: ‘Most of us don’t listen with the intent to understand. We listen with the intent to reply.’

Is het een interview?
Voor mijn werk interview ik vaak medewerkers. Ik bereid dan vragen voor met de bedoeling om ‘ergens’ te komen. Om ze bijvoorbeeld te laten vertellen over een belangrijk project of bijzondere prestatie. Dat lukt prima met een interview. Die techniek werkt daarentegen minder goed als je wilt weten wat er écht leeft onder medewerkers. Waarom die nieuwe kernwaarden niet landen, bijvoorbeeld. Of waarom sommige veranderingen spaaklopen. Kortom, als je waardevolle informatie uit de onderstroom wilt ophalen. Dat kan met organizational storytelling door systematisch verhalen op te halen en te onderzoeken welke patronen je er uit kan halen.

Of een verhaal?
Zo’n verhaal krijg je niet zomaar. Dat moet je bij de verteller ophalen met ‘de narratieve prikkelvraag’. Die gaat naar de kern van het vraagstuk en zorgt ervoor dat de verteller gevoelsmatig, en dus onberedeneerd, reageert. Die ene vraag moet het verhaal losmaken waar je vervolgens alleen maar naar luistert. Met volle aandacht en respect voor de verteller. En belangrijk: je laat OMA (overtuigingen, meningen en aannames) thuis. Zo’n verhaal is persoonlijk, eerlijk en komt uit het hart.

Op die manier luisteren is hele andere koek. Weg is de controle! Je weet niet welke kant het verhaal opgaat. Daar staat tegenover: je krijgt doorleefde, echte verhalen met waardevolle informatie waarmee je stevige verbindingen kan leggen tussen de leiding en de medewerkers.

Eén vraag
Zo mocht ik verhalen optekenen van mensen die hun baan onvrijwillig waren verloren. Om er vervolgens patronen uit te halen die tot verbeteradviezen konden leiden. Zodat leidinggevenden beter in staat zijn om medewerkers in een ontslagtraject te begeleiden. De verhalen die ik kreeg waren persoonlijk, eerlijk, soms hartverscheurend en heel leerzaam. En dat met één vraag….Ik moet wel bekennen dat ik nog nooit zo lang heb nagedacht over één vraag.

Wat maakt ons bijzonder?
Sommige thema’s zijn ook heel geschikt om in een workshop te doen. Zo wilde een van mijn opdrachtgevers onderzoeken wat zijn organisatie zo bijzonder maakt. In een workshop met een aantal medewerkers, hebben we gezamenlijk verhalen opgehaald. Verhalen die haarscherp het gedrag van deze medewerkers in hun dagelijkse werk openbaarden. En die zo mooi lieten zien hoe inventief en met oprechte aandacht zij in hun werk staan. Dat gedrag kenmerkt de organisatie en bepaalt voor een groot deel het succes.
Gezamenlijk hebben we de betekenissen uit die verhalen gehaald en gekeken welke patronen daarin naar voren kwamen. De opbrengst: veel positieve energie, medewerkers die beter weten waar zij voor staan en waardevolle input waarmee de organisatie een duidelijk beeld heeft van haar betekenis.

Gegevens met een ziel
Brené Brown, hoogleraar aan de University of Houston, bestudeert menselijke verbindingen. Ze sloeg in haar TED Talk de spijker op zijn kop toen zij concludeerde: ‘Verhalen zijn gegevens met een ziel’. Keer op keer ervaar ik hoe waardevol de informatie is die je naar boven haalt.

De opbrengsten van deze methodiek:
* Inzicht in de onderstroom, datgene dat echt speelt onder medewerkers. Daarmee kan je weerstand in verandertrajecten wegnemen.
* Medewerkers voelen zich verbonden met de organisatie en leiding en komen in beweging.
* Kernwaarden (nieuw) leven inblazen.
* Managers helpen aan een richtinggevend en aansprekend visieveranderverhaal.
* Een corporate story of werkgeversverhaal dat de menselijke kant van de organisatie laat zien.

Benieuwd geworden? Ik vertel je graag meer! Lees ook mijn eerdere blog over storytelling.